Het huis van de moskee

Kader Abdollah- het huis van de moskee

Serdar Gecsoyler klas 5a 09-11-12

Aga Djan in tapijthandelaar, hij is het hoofd van de bazaar in zijn woonplaats Senedjan. Hier woont hij met zijn hele familie in het huis van de moskee, de imam Alsaberi is zijn neef. Maar hij sterft al snel in het begin van het boek. Het nichtje van Aga Djan, Sediq trouwt met een jonge imam, Galgal. Hij heeft een opleiding afgerond in Qom, een stad dichtbij Senedjan. Na de dood van de imam van de moskee neemt hij de taak van imam op zich. Galgal is erg fel tegen de sjah van Iran en vlucht weg voor de politie nadat hij een preek heeft gegeven die een opstand veroorzaakte. Aga Djan en zijn familie zijn erg traditioneel. Aga Djan zorgt er dus voor dat de tradities behouden worden. Maar hij kan niet voorkomen dat Iran langzaam moderner wordt. De ayatollahs proberen dit wel te voorkomen. Ze willen de normen en waarden van de islamitische leer in stand houden, Galgal sluit zich bij hen aan. De groep wordt steeds radicaler, hun leider Khomeini wordt zelfs verbannen. Galgal, inmiddels een vertrouweling van Khomeini, gaat met hem mee. Dan wordt de sjah van Iran verdreven, Khomeini keert terug en grijpt de macht. Zo veranderd Iran in een ander uiterste, van heel vrij worden ze nu heel erg beperkt. Niemand durft meer vrijuit te praten omdat ze opgepakt worden als ze het geloof niet goed uitoefenen. Galgal wordt een rechter van Allah, hij veroordeeld mensen ter dood als ze de regels niet volgen. Zo wordt de zoon van Aga Djan, Djawad wordt opgepakt en vermoord door Galgal. Zinat, de schoonzus van Aga Djan keert zich tegen de familie en sluit zich aan bij de ayatollahs. Ze verraad hun eigen familie en zorgt ervoor dat haar zoon Ahmad, de opvolger van de imam en de neef van Aga Djan wordt opgepakt. Maar later wordt ook Zinat zelf vermoord. Shabal, de opvolger van Aga Djan, zit bij een ondergrondse beweging en hij vermoord Galgal. 

Thematiek.

De auteur van het boek heeft geprobeerd om een duidelijk beeld te scheppen over de betekenis van de islam en dat heeft hij redelijk goed gedaan. In een van zijn interviewen zegt hij dat hij zijn boek heeft geschreven voor de Europeanen om te laten zien wat de islam inhoudt, omdat de islam de laatste tijd vaak negatief in beeld is gekomen. dit doet hij  door de ontwikkeling van iran te weergeven, waar in de jaren zestig modernisering aan de gang is door de Amerikaanse invloeden en de amerikaans gezinde sjah van iran . sommige mensen in iran vinden deze ontwikkelingen minder gewenst waaronder de ayatollah’s en beginnen dit tegen te houden door de bevolking te beïnvloeden met hulp van de imams(Galgal). De ayatollah’s grijpen uiteindelijk de macht en er ontstaat een samenleving die eigenlijk intoleranter  is dan de voorgaande. Galgal wordt als rechter van Allah aangesteld door de ayatollah Khomeini . Galgal begint met het executeren van andersdenkenden zonder enig vorm van proces. Galgal is na de ayatollah Kmomeini de machtigste man van Iran en legt dus aan niemand verantwoordelijkheid af behalve aan Khomeini en Allah. Door de acties van Galgal ontstaat er weer een links georiënteerde oppositie. Amerika is niet blij met de gang van zaken in Iran en probeert met hulp van saddam Hussein de situatie in Iran in controle te krijgen. De gevolgen van de ingreep van irak zijn mondiaal gezien nog erger. Irak neemt voor Iran zeer belangrijke oliesteden in. De mensen kunnen hier niet blij mee zijn en besluiten iets te gaan doen aan de situatie. Oorlog lijkt hen de beste oplossing en zo begint de twintigjarige oorlog tussen Iran en Irak.

Personages

Het hoofd van de moskee en zijn familie:
Aga Djan – het hoofd van het huis van de moskee en de bazaar (tapijthandelaar)
Fagri Sadat – de vrouw van Aga Djan
Djawad - de zoon van Aga en Fagri
Nasrin - de dochter van Aga en Fagri
Ensi - de dochter van Aga en Fagri
Nosrat - de broer van Aga Djan (een levensgenieter)
Shahbal - de man die later het verhaal van de moskee vertelt en schrijver wordt
Moazen - de vader van Shahbal en de omroeper van de moskee

De imam en zijn familie:
Alsaberi - de imam van de moskee
Zinat - de vrouw van Alasberi en de vrouw die verhalen vertelt
Sediq - de dochter van Zinat, getrouwd met Galgal.

Ahmad - de zoon van Alsaberi en de nieuwe imam van Senedjan
Galgal - de rebellerende invalimam die later de rechterhand van Khomeini wordt

Aga Djan: hij is de hoofdpersoon van het boek. Aga Djan is een tapijthandelaar en de man van de moskee. Iedereen in de stad kent Aga Djan . hij is een zeer respecteerde en machtige man in de stad, maar zijn macht brokkelt steeds verder af door de veranderingen in Iran .een goede manier om  de macht van Aga Djan te illustreren is door de problemen te laten zien die hij tegenkomt. Na de dood van Imam Alseberi valt de imam Galgal (getrouwd met de dochter van imam Alseberi , Sediq) in voor de moskee. In zijn preken is hij zeer fel tegen de amerikanen en de sjah. Op een dag komt Farah dibba de vrouw van de Sjah naar de stad om een vrouwenkliniek te openen en een bioscoop met Amerikaanse filmen. Dit kan natuurlijk niet volgens Galgal en hij loopt richting de bios om de deuren dicht te timmeren. Farah dibba is natuurlijk niet alleen gekomen en heeft dus legermannetjes bij zich. Het leger laat de massa niet dichtbij de bioscoop ,maar galgal gaat toch door en precies op dat moment komt Aga Djan en voorkomt dat Galgal niet verdergaat  en dat het leger niet schiet op de massa. Galgal is niet blij met de actie van Aga Djan en zegt dat hij later nog van hem te horen krijgt. De mensen verspreiden zich weer en Galgal is genoodzaakt  om de stad te verlaten. Later in het verhaal als Galgal aangesteld is tot de rechter van Allah pakt hij de zoon van Aga djan op. Djawad wordt opgepakt in de rode dorp(communistische dorp) communisten zijn ongelovig en dus verkeerd. Djawad wordt naar de islamitische rechtbank gebracht ,verhoord door Galgal en vervolgens vermoord. Aga Djan mocht de lijk van Djawad niet begraven omdat Djawad een verrader was volgens Galgal. Aga Djan ging samen met shahbal de zoon van moazen(gebedsoproeper van de moskee) een paar dorpen langs maar niemand wilde een begraafplaats geven aan Djawad omdat ze anders problemen zouden krijgen. Aga bleef doorzoeken want hij wist dat zijn zoon onschuldig was en dus een begraafplaats moest hebben. Hij werd door een dorpeling doorverwezen naar Hoessein  Khan en daar kreeg Djawad een begraafplaats. hieruit kan je duidelijk zien dat Aga Djan niet wegvlucht voor zijn problemen maar juist tegemoet treedt.

Ruimte

het verhaal speelt zich grotendeels af in het huis van de moskee. Het boek vertelt een verhaal van 40 jaar lang. Beginnend in de jaren zestig. De plaats waar het zich allemaal afspeelt heeft een grote invloed op hoe de mensen zich gedragen/leven. Iran is nog steeds een van de strengste islamitische landen die niks te maken wilt hebben met  Amerika. In het boek is dat precies hetzelfde, personages zien Amerika als een grote dreiging voor de islam.  Bijna nergens anders in de wereld zijn de mensen zo fel tegen de Amerikanen en de Amerika gezinde sjah die het land moderner wilt maken. Het is dan ook vrij logisch dat het verhaal zich afspeelt in Iran en niet ergens anders. De imam(Galgal) is in Senedjan is zo machtig dat hij door alleen al een preek een massa mensen in opstand kan brengen. Dat een religieuze man zoveel mensen zo gemakkelijk in beweging kan brengen is vrij bijzonder en zie je niet overal terug. Het feit dat mensen hun rug toekeren tegenover Aga Djan bewijst hoe mensen die ooit bevriend waren met Aga  heel snel kunnen veranderen door de uitspraken van de ayatollah Khomeini en dus weigeren om Djawad te begraven. De mensen zijn weliswaar genoodzaakt om de lichaam van Djawad te weigeren anders zouden zij ook als andersdenkenden worden gezien en zou het verkeerd kunnen aflopen met hen.

Structurele argumenten: Het boek was voor mij makkelijk te lezen. Het verhaal speelde zich in een chronologische volgorde af. Er was degelijk een samenhang tussen de gebeurtenissen . Gebeurtenissen in het verhaal hadden gevolgen voor verdere gebeurtenissen.                                                                                                                          

Emotionele argumenten:nadat Nosrat een vrouw uit Teheran had meegenomen die haarzelf niet kleedde volgens de regels van het huis. Nosrat was niet echt geïnteresseerd in de islam, maar meer in vrouwen. Toen de familie gezamenlijk koran aan het lezen was, ging nosrat samen met de vrouw die hij had meegenomen naar de bibliotheek van de moskee om seks te hebben met haar. Seks in de moskee is onacceptabel in de islam. Later in het verhaal heeft zinat ook seks in de moskee met de invalimam die inviel voor Galgal. Dat mensen begeren naar seks is te begrijpen, maar dat ze dan de moskee uitkiezen om het te doen ,vind ik zelf niet kunnen. ik werd niet blij met wat ik te lezen kreeg.                                                                                                                                                                               

Intentionele argumenten: in de verantwoording heeft de auteur gezegd dat de bedoeling van hem was om aan de Europeanen de islam te vertellen. Hij laat duidelijk zien hoe de Islam zijn invloed uitoefent op de mensen. De auteur zegt dat de islam meer een levenswijze is dan een geloof. Mensen houden bij alles wat ze doen rekening met de islam.                                                                                                                                                                                             

Morele argumenten:in het verhaal worden dingen verteld waar ik als moslim nog nooit van gehoord heb. Om maar als voorbeeld te noemen: seks in de moskee. Mannen zouden als ze te lang wegblijven van hun vrouw een andere vrouw als siege kunnen nemen om er vervolgens seks mee te hebben. In de islam zover ik weet is het verboden om seks te hebben buiten je huwelijk. De personages in het verhaal vinden dat seks kan door iets te zeggen in het Perzisch waarop de vrouw met een ja of nee antwoord moet geven. De mening van de auteur hierover is nergens te bespeuren, maar mijn mening hierover is: fout, niet doen dus.                                                                             

Realistische argumenten: het boek geeft de werkelijkheid goed weer. De Iran uit de jaren zestig tot het begin van 21^e eeuw wordt realistisch beschreven. De oorlog tussen Irak en Iran in 1980 tot 1989 heeft ook echt plaatsgevonden.                                                                                                                                                                                            

Vernieuwingsargumenten:voordat ik dit boek had gelezen wist ik niet dat De sjah van Iran Amerika gezind was. Hij probeerde het land te moderniseren en kreeg hierbij hulp van de Amerikanen.  Een overgrote deel van de bevolking wilde daarover niets horen. Ze werden beïnvloedt door de Imams en de ayatollahs. Het is de ayatollah Khomeini uiteindelijk gelukt om de sjah te verjagen. Hij was een revolutie begonnen. Khomeini voerde de sharia in. Iedereen moest leven volgens de strenge regels van de islam. Mensen die dat niet deden werden opgepakt en zwaar gestraft. Deze samenleving werd intoleranter  dan de vorige. Dit zagen de mensen niet gebeuren. Door de revolutie veranderden vrienden in vijanden. Het was moeilijk geworden om iemand te vertrouwen. En nu nog steeds heeft Iran een regering die werkelijk een hekel heeft tegenover Amerika. Bij de meeste landen verwacht je dat de samenleving steeds moderner wordt . maar bij Iran is precies het tegenovergestelde het geval.                                                     

Stilistische argumenten:  Het taalgebruik was gemakkelijk. Er waren allerlei Perzische termen te vinden, maar dat kon niet als een probleem gezien worden, aangezien er achterin het boek een verklarende woordenlijst te vinden is. Als het woord niet in de woordenlijst stond, werd het in de tekst wel verklaard. Allerlei Perzische woorden werden in het verhaal gepast, op een hele natuurlijke manier. Het vormde geen problemen en voegde zelfs iets extra’s toe aan het boek. 

Literaire stroming: ik zou voor realisme kiezen. De gebeurtenissen in het verhaal zouden in de werkelijkheid plaatsgevonden kunnen hebben. Sommige hebben ook plaatsgevonden zoals de revolutie en de oorlog tussen Irak en Iran.

Webquest koning Arthur

Opdrachten Hoofdstuk 1

1)      - 500-1500

- in de steden vonden veel gebeurtenissen plaats zoals het verbranden van heksen er werd ook veel handel gedreven op openbare plaatsen en veel sociaal verkeer, maar in de dorpen gebeurde er vrij weinig.

- mensen waren niet schoon

- geloof stond centraal ook in de - adel en de koning hadden een belangrijk aanzien,iedereen diende zijn

2)      –de Karelromans bestaan voornamelijk uit helden verhalen en gaat het meestal om de ridder en de koning. De verhalen zijn te bruut en niet netjes. Bij arthur romans is dat niet het geval de ridders zijn hier wat beschaafder.
-in de arthur romans speelt de vrouw een belangrijker rol.
- bij de Karelromans staat de god centraler dan bij de arthur romans.

3)      Het verhaal vertelt ons,
dat koning Artur nu.
beschikt over een grote hof,
in de stad Kardeloet.
Op een pinksterdag,

toen men niet gelijk zag.
Dat de koning een kroon droeg,
en zo ook de koning.
Daar waren vele ridders op bezoek,
dapper en voortreffelijk. (regel 10)
Die voor de koning gemaakt hadden,

een roodfluwelen mantel van kostbare stof,
vijfhonderd paar,

Vol helderwitte hermerijnen.

En met blauw zijde gevoerd,
daar waren ridders en jonkvrouwen,
met dierenkleden en met goederen.
uitgedost, die hem wel aanstonden
daar waren bijna 5000 ridders
voortreffelijik met veel kennis.
Ze gingen de mis bijwonen.
met de uitverkorene ridders.
… weet dat zeker.

En ze leefden nog lang en gelukkig!

Opdrachten Hoofdstuk 2

1.      De monniken in de kloosters hadden de taak om de boeken in de middeleeuwen te schrijven. Dit werk gebeurde vaak onder slechte omstandigheden. Het is dan ook niet zo gek dat een moeilijke klus vaak aangeduid wordt met monnikenwerk.

2.      Gehistoriseerde initiaal: Grote versierde beginletter, waarin een voorstelling is aangebracht

Miniatuur: met de hand geschilderde afbeelding in een middeleeuws boek.

Rubriek: in rode inkt aangebrachte tekstgedeelten (met name opschriften), die de tekst visueel structureren  

Lombarde: grote beginletter, kleiner dan initialen

Marginalia: randversieringen

Opdracht Hoofdstuk 3

1.       Inkt en papier waren die tijd nogal duur.

2.      Omdat alle boeken waren overgeschreven door verschillende monniken was elk boek uniek.

Opdrachten Hoofdstuk 4

1.      Ridders, Ronde tafel, legende

2.      Omdat de kelten de mensen waren die het hebben verspreid.

3.      De meeste inwoners kozen ervoor om naar Bretagne te vluchten en aangezien de kelten vaak verhalen doorvertelden in plaats van ze te schrijven, werden de verhalen van koning Arthur verspreid.

Opdrachten Hoofdstuk 5

1)     
er is niet veel geschreven over zijn leven. Hij woonde tussen 1160 en 1181 woonde hij in Troyes , waar hij als hofdichter in dienst was van Maria, de hertogin van Champagne, een dochter van Eleonora van Aquitanië. Hij ging later naar het hof van van Filips van de Elzas,graaf van vlaanderen, die zorgde voor stof voor zijn graalroman.

Uit zijn handen kwamen 5 ridderromans rond  het arthurthema: Érec et Énide, Cligès, Lancelot ('Lancelot of De ridder met de kar' - opgedragen aan de hertogin), Yvain ('Ywain of De ridder met de leeuw') en Perceval ou le conte du Graal (onvoltooid). De romans van hem zijn vanaf het begin van de 13^e eeuw veel vertaald en nagevolgd mede dankzij ze succesvol waren. Men kan niet met zekerheid zeggen waar hij zijn inspiratie vandaan heeft. Hij toonde wel veel belangstelling  voor het leven en de liefde aan het hof. Ook is hij bezig geweest met het vertalen van het werk van Ovidius enof het bewerken ervan. Guillaume de lorris inspireerde hem voor het schrijven van diens roman de la rose.

Chrétien de Troyes was een van de eerste schrijvers die schreef over de Heilige Graal in de ridderroman Perceval (in het Nederlands vertaald door Ard Posthuma, 2006).

2)      Ze vonden het amuserend om naar verhalen van collega’s te luisteren . de meeste dingen herkenden de ridders en door de verhalen veranderde hun status.

3)      Een schrijver hoeft niet perse creatief te zijn als hij maar een bijzondere rangschikking heeft en zich kan varieren met bekende elementen.

4)      In Artur romans zitten ook veel spanning e.d.

Opdrachten Hoofdstuk 6

1. De tafel staat voor gelijkheid in de romans van Arthur. Terwijl ze met ze alle aan de tafel zaten konden ze tegelijkertijd bediend worden. Niemand had het lef om te beweren dat hij/zij belangrijker was dan iemand anders aan de tafel. Tegenwoordig wordt er in conferenties ook vaak gebruik gemaakt van ronde tafels, het symboliseert tenslotte wel het gelijkheid en vriendschap.                  
2. Tintagel:  veel mensen claimen dat camelot het kasteel van koning arthur is,maar volgens sommige oude legenden zou tintagel de plek zijn waar arthur is geboren. Toendertijd heette het nog camelot. Van dit prachtige kasteel is er niet veel meer over om te bezichten. Het kasteel staat op het schiereiland Tintagel.

Winchester: een zuid-oost Engeland ligt een oude stad genaamd Winchester ,waar veel imposante gebouwen te vinden zijn. het tafelblad van de ronde tafel van koning arthur hangt in de Great hall, enige overblijfsel van Winchester castle. Het tafelkleed is niet origineel.

South Cadbury: South Cadbury heeft zijn bekendheid te danken aan arthur.in de buurt van dit dorp ligt een heuvel, met daarop Cadbury castle, wat wel is de het oude camelot zou kunnen zijn.               

Glastonbury: Glastonbury is een stadje in Zuid-West Engeland. Deze stad dient voor sommige christenen zowel voor de aanhangers van natuurgodsdiensten als een bedevaartsoort is. 

Tekstfragmenten

1.       In de hoofse verhalen worden vrouwen met respect behandeld en gaan de ridders goed met vrouwen om.

2.       Die schonen waren van hare lijven

Ende van leden wel geraakt

Nature had ze volmaakt (regel 29 tm 31)

3.       Dapper, moed, respect.

De ivoren wachters leesverslag 3 klas 5

Ivoren wachters 
Simon Vestdijk 
Eerste druk : 1951

Verwerkingsopdracht stromingsboek 
Frits Schotel de Bie gaat Nederlands geven op een lyceum en zijn eerste les moet hij aan 6A geven, de klas met Philip Corvage. Tijdens het lesgeven toont Philip zijn slechte gebit en Schotel de Bie schiet uit zijn slof door te zeggen dat Philip zijn afgebrande kerkhof een beetje voor zich moet houden. Na de les voelt Schotel de Bie zich schuldig, maar de rector zegt dat hij zich niet schuldig hoeft te voelen. 
´s Avonds gaat Philip naar het huis van Schotel de Bie, maar dat blijkt het huis van zijn verloofde Lida Veldkamp te zijn. Dan vertelt Philip haar het hele tragische verhaal, met veel gevoel voor drama. Lida probeert Schotel de Bie te overreden Philip de volgende dag zijn verontschuldigingen aan te bieden, ten overstaan van de hele klas, maar Schotel de Bie weigert. Lida rent naar Philip, die beneden op haar staat te wachten en dan vertelt hij haar doodleuk dat het hem eigenlijk helemaal niet scheelt wat Schotel de Bie heeft gezegd. Hij vertelt ook dat z´n oom hem geen geld wil geven voor de tandarts en dat z´n oom hem wel eens ´oplichter´ noemt; naar zijn overleden vader die een oplichter was. Lida zegt dat hij dat niet meer moet pikken.
Als Philip thuiskomt heeft zijn oom een brief gekregen van de tandarts die hem heeft geboord in ruil voor een gedicht over zijn slechte gebit; de tandarts vindt het voor een keer niet erg, maar het moet niet nog een keer gebeuren. Uit boosheid scheldt zijn oom hem weer uit voor oplichter, maar deze keer vliegt Philip hem aan; zijn oom overlijdt, echter door een beroerte.
Nel, de huishoudster, heeft alles gehoord en zegt Philip dat hij zijn oom niet heeft gedood. Later die avond gaat Philip naar Nel toe. Hij is dan al bij Lida geweest om te vragen samen met hem te vluchten, want zij riep hem op het niet meer te pikken en is dus ook schuldig. De man van Nel komt net thuis en hij verdenkt Philip en Nel ervan een relatie te hebben, want hij weet dat Philip wel eens een gedicht voor Nel had geschreven. Nel vertelt Philips verhaal om zich zo te verontschuldigen en na een tijdje vertrekken de beide mannen. De man van Nel neemt Philip mee in de auto om hem te helpen vluchten, maar hij laat Philip verdrinken.
Lida geeft Schotel de Bie de bons, hoewel Schotel de Bie de volgende morgen toch zijn verontschuldigingen voor de klas aanbiedt. 
De leraren op school zijn het er over eens dat Philip geen zelfmoord heeft gepleegd, hoewel de politie dat wel zegt; Philip zou in alle moeilijkheden een gedicht hebben geschreven.

Bron : http://www.scholieren.com/boekverslagen/22813 

2. in dit boek kom je twee thema’s tegen. Deze twee zijn romantiek en naturalisme. Het behoort tot de romantiek stroming, omdat Philip aan het einde van het boek voor zijn problemen wegvlucht. Hij viel zijn oom aan die vervolgens aan een beroerte stierf, dat was de reden waarom hij vluchtte. Philip wordt bij zijn vlucht geholpen door een man. Hij accepteert de aanbod van de man ,omdat hij niet gepakt wil worden. Philip wordt beïnvloedt door zijn vaders verleden. Dit past dan het naturalisme. Zijn vader was een oplichter en Philips oom zegt ook over hem dat hij een oplichter is.

3. Philip corvage is een persoon die zich niet echt druk maakt over problemen die zijn pad kruisen. Hij is creatief in het verzinnen van oplossingen voor zijn problemen. Om te voorkomen dat zijn oom erachter komt dat hij naar de tandarts is gegaan, schrijft hij een gedicht voor de tandarts, zodat hij niet hoeft te betalen. aan het einde van het verhaal besluit Philip weg te vluchten voor een lastige situatie die zich voordoet en niet terug te gaan en de consequenties onder ogen te zien.

4.  Het verhaal speelt zich in een stad af met veel grachten. In het verhaal heeft spelen de grachten toch een rol aangezien Philip er aan het einde in verdrinkt. De grote scholen die in het verhaal voorkomen is ook van invloed omdat een deel van het verhaal zich daar afspeelt. Voor de rest heeft de omgeving weinig effect op het verhaal.

5. De zeven argumenten. 

Structurele argumenten.

op het verhaal heb ik weinig aan te merken. Het zat namelijk goed in elkaar. De tijd volgorde was logisch en het was een samenhangend geheel.

Emotionele argumenten :

Het boek heeft mij niet echt kunnen raken. Alleen aan het einde is dat een beetje gelukt, omdat Philip op een iets wat tragische manier aan zijn einde kwam namelijk door te verdrinken in een gracht. Ik kan zo wel wat betere opties bedenken om te sterven, bovendien was Philip geen slechte jongen. Verder wat ik niet kon vatten in het verhaal is waarom de man van Nel genaamd Piet, zo iets deed alleen om het feit dat hij geen concurrentie kan verdragen, daar had ik wat moeite mee.

Intentionele argumenten :
ik heb na het lezen van dit boek niet echt kunnen snappen wat de schrijver met dit verhaal wilde bereiken. De schrijver wilde waarschijnlijk zijn creativiteit kwijt. Dit heeft hij goed gedaan want hij heeft tenslotte wel een heel boek kunnen schrijven over iemands gebit. Hierbij kan de achterliggende gedachte misschien zijn geweest dat je iemand niet op het uiterlijk moet oordelen, maar moet kijken naar de hart wat iemand met zich mee draagt.

Morele argumenten :
het verschil tussen mannen en vrouwen was heel duidelijk te zien in dit boek. De man staat boven de vrouw en de vrouw doet voornamelijk dienst als echtgenote die de man bij bijna alles moet gehoorzamen,moeder en of huishoedster. De enige vrouwelijke geslachtsoort die nog een beetje gelijkwaardig overkomt is Emily. Zij is een klasgenoot van Philip en gaat dus naar school wat in die tijd nog niet normaal was. In dit boek komt het op neer dat de vrouw zich niet moet bemoeien met mannenzaken.

Realistische argumenten :
het is een realistisch boek de werkelijkheid wordt goed weergegeven. Vele gebeurtenissen in het verhaal zouden ook in het echt gebeurd kunnen zijn. Er zijn natuurlijk wel dingen waar ik mijn twijfels over heb, zoals het geven van een behandeling in ruil voor een gedicht bij de tandarts, maar het verhaal speelt zich in het verleden af wie weet ging het in die tijd wel zo. Op het laatst denken de leraren dat Philip geen zelfmoord zou hebben kunnen plegen, maar dat het een moord was. Dit menen ze beter te weten dan de politie. Dat vond ik wel een beetje apart , want zo komt het wel ongeloofwaardig over.  

Vernieuwingselementen :
er waren weinig tot geen elementen in het boek die nieuwe visies en of gedachten bij me hebben opgeroepen.

Stilistische argumenten : 
het taalgebruik dat de schrijver hanteerde vond ik nogal ouderwets en daardoor  vond ik het hier en daar wat saai om te lezen, maar het was niet heel ingewikkeld of moeilijk. Ik had niet de behoefte om de zinnen nog een keer te lezen om het te kunnen begrijpen.

De aanslag

 Groningen, (onbekende druk, kroonlijsters, nr. 3), 1982

205 pagina’s

psychologische oorlogsroman

 Eerste episode: 1945
In januari 1945 wordt in Haarlem, in de straat van de familie Steenwijk, de NSB'er Fake Ploeg doodgeschoten. Zijn lijk ligt voor het huis van de buren, de familie Korteweg. Zij verslepen het lijk van Ploeg tot voor het huis van Steenwijk. Daarna zijn de Duitsers zijn snel ter plaatse, en steken het huis van de familie Steenwijk in brand en voeren de familie af. De ouders van Anton Steenwijk worden later ge-executeerd. In de cel van Anton zit ook een jonge vrouw, die waarschijnlijk bij die aanslag betrokken is geweest. Anton wordt na verloop van tijd uit de cel gehaald en naar Amsterdam gebracht, waar hij bij een oom en tante kan wonen.

Tweede episode: 1952
Later in1952 bezoekt Anton een feestje in Haarlem. Voor het eerst sinds de oorlog is hij weer in die stad. Hij besluit een bezoekje te brengen aan de straat waar hij vroeger gewoond heeft. Hij treft daar de overbuurvrouw, mevrouw Beumer aan, met wie hij een praatje maakt. Anton besluit om nooit meer terug naar Haarlem te gaan.

Derde episode: 1956
Vanwege de inval van de Russen in Hongarije, wordt het hoofdkantoor van de Communistische Partij Nederland, waar Anton dichtbij woont, door relschoppers bestormd.Een van hen is Fake Ploeg jr.: de zoon van de NSB'er. Fake zat bij Anton in de klas en vraagt hem mee naar binnen te gaan en daar praten zij over het verleden. Er ontstaat een kleine ruzie en Fake gooit met een kei een spiegel in en rent weg.

Vierde episode: 1966
Anton is inmiddels getrouwd met Saskia de Graaff en hebben een dochtertje van vier. Tijdens een begrafenis hoort Anton van Cor Takes dat Cor samen met Truus Coster bij de aanslag betrokken was. Truus Coster is later ge-executeerd en Anton begrijpt dat zij degene was met wie hij in de cel gezeten heeft.

Vijfde episode: 1981
Anton is nu gescheiden en met Liesbeth getrouwd. Ze hebben een zoon: Peter. Wanneer Anton hevige kiespijn heeft, bezoekt hij zijn tandarts. Deze wil hem alleen maar helpen als Anton mee gaat demonstreren tegen kernwapens. Anton zegt toe. Tijdens de demonstratie komt Anton zijn vroegere buurmeisje Karin Korteweg tegen. Zij vertelt hem dat haar vader en moeder niet met het lijk voor hun deur gevonden wilden worden omdat haar vader hagedissen had, die dan zeker gedood zouden worden. Bij de andere buren kon het lijk ook niet gelegd worden, want daar zaten joden ondergedoken. Uit angst voor wraak van Anton was Korteweg naar Nieuw-Zeeland geëmigreerd, waar hij in 1948 zelfmoord pleegde.

 Mening

Het boek was een goed boek om te lezen, het begin van het boek is vooral realistisch beschreven en daardoor is het mogelijk om een goed beeld te krijgen hoe het allemaal gebeurd is. Door deze schrijfwijzen kan je ook zien wat er in het hoofd ging van Anton,zelfs zonder  dat het verteld had hoeven te worden. Zoals ik al zei was het boek in het begin vrij realistisch, maar later in het verhaal nam het realisme geleidelijk wat af.  De gevoelens en gedachten werden nog even goed beschreven, maar de link ermee vormen ging wat moeizaam. Dit komt waarschijnlijk door het feit dat ik nog nooit een situatie als dit heb meegemaakt of iets wat enigszins lijkt op deze gebeurtenissen.

Wat wel hetzelfde gebleven is door het boek heen is de kwaliteit van het structuur. Het boek kent een goede opbouw en dus goed te volgen, het verhaal speelt zich in een chronologische tijdsvolgorde met hier en daar verwijzingen naar het verleden die relevant zijn. de opbouw van de episoden kon beter. Er kon vooral verbetering gebracht worden aan de tijdstappen die te groot waren ,hierdoor werd de tussentijd wat minder beschreven naar mijn mening. Dit kan de schrijver hebben gedaan om wat tempo in het verhaal te houden, omdat de tempo op sommige stukken wat hoger kon. De eindes van de episoden vond ik soms wat afgeraffeld of abrupt opgehouden. Je zit bijvoorbeeld lekker in een stuk en je wilt zoals gewoonlijk weten hoe het afloopt met een ontmoeting, maar dat kom je dan niet te weten.

Ik was in het algemeen wel tevreden met het lezen van dit boek, maar het was op sommige plekken saai. In de meeste boeken wordt de actie nadrukkelijk beschreven, bij dit boek was precies het omgekeerde het geval. De gevolgen van de oorlog werden namelijk nadrukkelijk beschreven, er was bijna geen sprake van actie en dat maakt een boek al gauw saai. Actie was ver te zoeken in de episodes die volgden op de eerste. In de rest van de episodes werd er beschreven hoe het leven van Anton was, zonder echt schokkende dingen. Dat heeft erbij geholpen dat ik dit boek minder interessant begon te vinden.

Turks fruit

samenvatting turks fruit

Het boek gaat over Erik, een beeldhouwer, en over zijn relatie met zijn vrouw Olga. Olga heeft hem verlaten en Erik beschrijft korte hoogtepunten uit zijn relatie met Olga. Pas op tweederde van het boek horen we wat er gebeurd is. De hoofdstukken daarvoor zijn steeds of voor dat moment of er na. Zo word er een zekere spanning opgebouwd naar het moment waarop verklaard wordt hoe ze uit elkaar zijn gegaan. Die eerste hoofdstukken zijn eigenlijk een grote kreet ‘ik ben eenzaam’. De eerste twee weken blijft hij op bed liggen en daarna probeert hij haar te vergeten. Hij probeert van alles: hij ‘neemt’ in het begin de ene na de andere vrouw en probeert zo een tweede Olga te vinden. Vervolgens begint het bij het begin dat hij haar al liftend leert kennen. Deze auto rit loopt uit op een hevige vrijpartij. Als hij zijn broek weer wilt aantrekken blijft zijn penis vast zitten in de rits. Olga en Erik worden verliefd, en krijgen een auto ongeluk. Een paar maanden later zien ze elkaar weer en werd de liefde een feit en trekt ze bij hem in. We zien steeds hoe gelukkig hij is geweest met Olga. Het is een liefde die heel intens word beleefd is. Seks speelt daarbij een belangrijke rol. Soms heb je het idee dat ze de hele dag naakt liepen en elk moment aangrepen om ‘het’ weer te doen. Uit de fragmenten na het keerpunt blijkt dat alle andere vrouwen niet dat voor hem betekenen als wat Olga voor hem was geweest. Ondanks dat het er dan flink aan toe was gegaan, vooral op seksueel gebied. Een belangrijke factor in het mislopen van hun, aanvankelijk rooskleurig relatie, zijn denk ik de trauma’s van Olga. Ze heeft een grote angst om zwanger te worden en een afkeer voor kinderen. Er wordt in het boek niet echt gezegd dat Olga’s trauma’s de ondergang van het huwelijk zijn geweest, maar deze hebben er wel mee te maken gehad. Een andere belemmering in hun geluk is de seksuele bezetenheid van Erik. Hij was zo gek van haar dat het op een of andere manier gewoon niet goed kon gaan. Ze kan zich jaren lang hebben gevoeld als een mooi vogeltje in een gouden kooitje. Olga was alles voor hem. Allerlei kleine details worden er van haar beschreven. Ze zorgt voor inkomsten hoe klein die ook zijn. Ze houdt van dieren en niet van kinderen. Dit blijkt ook uit twee beelden die Erik gedurende deze periode maakt. Het eerste is een moeder met kind, waar over de wethouder zegt: ‘Het lijkt wel of ze angst voor het kind heeft:’ Het andere beeld is een vrouw met een kat op haar arm, waarvan men opmerkt: ‘Het lijkt wel of het haar kind is’. In beide gevallen heeft Olga uren lang model gestaan. Van het schaarse geld ging ze regelmatig naar jazzconcerten, ten koste van vlees bij het eten. Ook de vakanties waren heel somber : een tentje op Ameland, waar de liefde ook weer heel intens beleeft werd. De angst van Olga voor zwangerschap kwam door haar moeder die een borstamputatie had moeten ondergaan. Tegen Olga had zij gezegd dat het kwam door dat Olga haar borst had leeg gezogen. Een andere angst van Olga was kanker. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het moment dat zij wat roods in haar ontlasting ziet.

Het grote keerpunt in de relatie wordt volgens Erik geregisseerd door Olga’s moeder, waarvoor Erik altijd benden de stand was geweest. Na de dood van Olga’s vader is haar moeder constant aan het stoken. Ze zegt dat andere vriendinnen van Olga het beter hebben Door dit soort opmerking weet ze de twee uit elkaar te krijgen.. Uiteindelijk blijkt Olga niet ongevoelig voor materiële tekortkoming. Als haar moeder de perfecte man voor haar dochter denkt gevonden te hebben nodigt ze Olga uit om met haar en een aantal zakenrelaties uit eten te gaan. Tijdens dit etentje loopt Olga te flirten tot moeders groot genoegen maar tot ontzetting van Erik. Hij wordt er misselijk van en geeft midden aan tafel over. Op de terugweg van het toilet slaat hij uit woede Olga een blauw oog. Natuurlijk pikt zij dit niet en trekt ‘even’ bij haar moeder in. Bij haar moeder wordt ze zo gehersenspoeld door dat haar moeder slechte dingen over hem zegt en ze laat Olga en Erik niet met elkaar praten. Daardoor gaan ze definitief uit elkaar. Na een hoop tegenstribbelen van Erik zijn uiteindelijk de scheidingspapieren getekend. Hij schreef erop ‘wat je ook doet, ik blijf altijd van je houden’.

Na een jaar ontmoet hij Olga weer, bij de Bijenkorf. Ze heeft haar haar geblondeerd en ziet er slecht uit. Ze vertelt dat ze een kort een verhouding heeft gehad met de zakenrelatie en dat ze daarna is getrouwd geweest met een andere zakenrelatie. Van hem is ze zwanger geraakt, maar ze moest aan haar eierstokken geopereerd worden. Ook deze relatie is toen geëindigd. Olga en Erik houden contact en ze stelt hem voor aan een Amerikaan met wie ze wil trouwen. Na een jaar is ook de Amerikaan weer uit haar leven.

Tussen het reizen en alle relaties door blijven Erik en Olga contact houden doormiddel van kaartjes sturen en af en toe langs komen. Nadat haar laatste huwelijk kapot was gegaan zocht ze Erik weer op en haalde ze samen herinneringen op. Niet lang na dit bezoek, belde Olga’s moeder. Ze belde met het nieuws dat Olga met een hersentumor in het ziekenhuis lag en al een paar keer naar hem gevraagd had. Hij besloot haar te gaan opzoeken. Een paar keer in de week bezocht hij haar en las haar voor en bracht haar Turks fruit. Toen ze kaal werd kocht hij een rode pruik voor haar waar ze heel blij mee was. Na een halfjaar in het ziekenhuis te hebben gelegen overlijdt ze.

 Mening

 Het boek is een product uit de handen van Jan wolkers, dit boek kan gerekend worden tot één van de grootste Nederlands literaire schriften. Jan is bezig geweest met het boek in 1969 en 4 jaar daarna is het verfilmd door Paul Verhoeven. Uit Wolkers boeken is vaak makkelijk af te leiden dat hij van gereformeerde afkomst is. Dit kon je zien aan het feit dat er vaak Bijbelse elementen verwerkt waren in zijn boek. Jan had vooral veel aandacht gegeven aan onderwerpen zoals seksualiteit, lichamelijk verval en de dood. De boeken van Wolkers zijn sterk autobiografisch beschreven.  Hij was met het boek  verantwoordelijk voor veel opschudding in Nederland toen het uitgebracht was. De seksualiteit werd door hem in duidelijke woorden weer gegeven, dit was in de tijd van publicatie zeer schokkend. Voordat ik Turks Fruit begon te lezen had ik in de gaten dat het een boek was met veel seksuele elementen. De elementen ben ik dus ook tegengekomen, maar tegenwoordig worden deze niet meer als schokkend ervaren, althans door de meesten. Mijn verwachting van dit boek was hooggespannen. Het zou tenslotte toch niet voor niks een klassiek meesterstuk worden genoemd?

 Rommelig is een goed woord om het begin van het boek te beschrijven. van het ene punt werd zomaar weer naar het andere punt gesprongen. Dit zorgde ervoor dat het soms wat moeilijk te volgen was. het boek begon ik geleidelijk wat beter te snappen nadat ik de draad eenmaal te pakken had. Jan gebruikt in zijn boek een heel detaillistisch schrijfwijze , waardoor je de situatie in je hoofd heel goed kan nabootsen. in Turks Fruit kijk je als het ware door de ogen van de hoofdpersoon, doordat het verhaal ook in de ik-vorm geschreven is. De reacties van de hoofdpersoon zijn goed te begrijpen , omdat alles heel duidelijk vanuit zijn oogpunt beschreven wordt. Dit leidt er tot toe dat je de hoofdpersoon in de verloop van het verhaal beter leert kennen. De detaillistische schrijfwijze kent ook nadelen bijvoorbeeld worden te veel details verteld dat het saai wordt. Een onbelangrijke situatie wordt dan zo verteld , dat je de neiging krijgt om te staken met lezen.

Ondanks dat het soms saai was , vond ik dit een goed boek. Mijn verwachting over dit boek dat het een goed boek zou zijn, is waargemaakt. Het is me tevens opgevallen dat de situaties die Wolkers beschrijft soms nog steeds voorkomen , hoewel het boek meer dan 40 jaar geleden is geschreven. Dat is knap gedaan van hem. Het is dus vrijwel tijdloos geschreven, wat een belangrijk aspect is om het een klassiek meesterstuk te maken.

De titel komt maar 1 keer voor in het hele boek , net zoals de titel van elk hoofdstuk maar 1 keer in de tekst voorkwam. De titels die door hem zijn gekozen zijn knap gekozen. Ze zijn pakkend , en er gaat misschien maar 1 alinea over en het staat maximaal 1 keer letterlijk in de tekst. Jan heeft dit denk ik met opzet gedaan. Niet willekeurig , maar met een bijzondere precisie. Dit allemaal zorgt ervoor dat de lezer bij de tekst blijft en niet stopt met lezen.

Tegenwoordig wordt er naar seks heel anders gekeken dan 40 jaar geleden, het is dan ook niet bijzonder taalgebruik meer. De boeken die zo openlijk over seks praten kom je weinig tegen. Dit boek kan dan nog steeds zeer schokkend werken op sommige mensen.

Turks fruit was voor mij een goede keuze om te lezen. Voordat ik begon met lezen van het boek had ik een goed beeld en nu nog steeds dus de titel Klassiek Meesterwerk heeft het boek zeker wel verdiend. Dit boek kan ik iedereen aanraden om te lezen. Het boek is niet didactisch bedoeld, behalve voor mensen die interesse hebben om schrijver te worden,  maar door Turks Fruit krijgt de lezer wel een goed beeld over Wolkers. Er zijn dingen zoals het verhaal achter deze schrijver en zijn opvattingen over het leven en de dood zijn terug te vinden in dit meesterwerk. Kortom: zeker het lezen waard!

De Kleine Gedigten van Hiëronymus van Alphen

De Kleine Gedigten van Hiëronymus van Alphen 

Hieronymus van Alphen leefde van 1746 tot 1803 en was een Nederlands dichter. Meest bekend werd hij met de Kleine Gedigten voor kinderen (1778-1782, 3 delen). Uit deze ‘gedigten’ blijkt, dat Hiëronymus een rationalist was, maar tegelijkertijd goed aansloot bij de leefwereld van het kind. Van Alphen was advocaat en bekeerde zich na het overlijden van een vriend tot het orthodoxe (strenggelovige) christendom.  Het kind wordt door Van Alphen als een kleine volwassene beschouwd. Hij is wat dat betreft een goed voorbeeld van een Verlicht denker.

De tijd van de Verlichting (de 18e eeuw) ging uit van de rede, het gezond verstand. Daarbij moest je mensen opvoeden tot een goed burger die verstandig is en nadenkt. De gedichten van de kinderschrijver zijn zo eenvoudig, dat de lezer nauwelijks in de gaten heeft dat daarin het complete normenpatroon van de Verlichting is vormgeven. De Kleine Gedigten werd uitgebracht in een extra stevige uitvoering. In grote gezinnen kon het boekje dan jarenlang mee. De meeste gangbare kinderboeken waren juist minder stevig, hetgeen de verkoop bevorderde. De drie werken heeft hij in eerste instantie voor zijn eigen drie zonen geschreven, die toen tussen de drie en vijf jaar waren. Hij had de zorg voor hen op zich genomen, na de dood van hun moeder.

De vraag waar ik antwoord op ga proberen is te vinden is de vraag of de proeve van kleine gedigten voor kinderen  representatief is voor de verlichting uit de 18^e eeuw? Deze vraag is niet zo heel makkelijk te beantwoorden, want er zijn argumenten waarom deze gedichten wel in de verlichting thuishoort en waarom niet.

Je kan de werk van hieronymus wel tot de verlichting kunnen rekenen door het feit dat er in zijn gedichten de opvoeding van de kinderen modern zijn. Hieronymus vindt dat het kind niet met harde maar met zachte hand opgevoed moet worden. Men moet er achterkomen wat een kind en wel niet kan door het kind spelenderwijs te laten leren. In een van de gedichten van Van Alphen genaamd ‘het gebroken glas’ wordt er beschreven dat Cornelis een raam heeft gebroken terwijl hij een venster aan het verven was. hij weet niet wat hij moet doen, hij is bang dat zijn moeder boos op hem word , maar hij ziet geen enkel ander optie en besluit alles op te biechten. De moeder van Cornelis wordt tot zijn verbazing niet boos en geeft in plaats van klappen een zoen op zijn wang. Dit verschijnsel over vallen en opstaan komt ook terug in Hieronymus’ beroemde gedicht ‘de pruimenboom.

In dit gedicht haalt jantje het in zijn hoofd om pruimen te gaan stelen, maar op het laatste moment bedenkt hij zicht dat stelen niet goed is. Zijn vader stond hem al een tijdje te bekijken, de vader had door dat jantje trek had in pruimen als beloning voor zijn braaf gedrag krijgt jantje toch de pruimen die hem aanstaarden en andersom.

Men kan niet zeggen dat Van Alphen voor 100% verlicht is , want hij schrijft ook gedichten die helemaal niet onder de categorie van de verlichting vallen. In de verlichting speelt de religie een heel gering rol. Er is een aanzienlijke afname in het geloven in god, de invloed van god neemt af in de verlichting. De kerk krijgt steeds minder te zeggen, de mensen beginnen te denken dat ze zichzelf kunnen redden zonder god. Het mens begint weer pas meer te geloven als ze zichzelf bevinden in moeilijke tijden en anders vergeten ze bijna het woord god in de verlichting was dit dus het geval. Hieronymus echter betrekt god best vaak in zijn gedichten. De gedichten die in teken staan van de religie zijn gedichten als ‘de godsdienstigheid ‘en ‘jesus’ en in een paar andere neemt god een centraal plaats in. Een verklaring waarom Alphen dit zo doet kan zijn dat kinderen moeten gehoorzamen aan hun ouders , net zoals ze moeten gehoorzamen aan god. In zijn gedichten zet hij god neer als een opvoeder.

Er kan nu gezegd worden dat ‘proeve van kleine gedigten voor kinderen’ goed past in de verlichting uit de 18^e eeuw. Hoewel Hieronymus veel schrijft over god drukken de andere zaken waar hij over schrijft zwaarder en dus is hij meer een verlichte schrijven dan een geen verlichte schrijver.

Kortom zijn de gedichten een ware aanrader het zijn korte,vlotte, en rijmende gedichtjes die tevens didactisch zijn en dus plezierig om te lezen.