Turks fruit

samenvatting turks fruit

Het boek gaat over Erik, een beeldhouwer, en over zijn relatie met zijn vrouw Olga. Olga heeft hem verlaten en Erik beschrijft korte hoogtepunten uit zijn relatie met Olga. Pas op tweederde van het boek horen we wat er gebeurd is. De hoofdstukken daarvoor zijn steeds of voor dat moment of er na. Zo word er een zekere spanning opgebouwd naar het moment waarop verklaard wordt hoe ze uit elkaar zijn gegaan. Die eerste hoofdstukken zijn eigenlijk een grote kreet ‘ik ben eenzaam’. De eerste twee weken blijft hij op bed liggen en daarna probeert hij haar te vergeten. Hij probeert van alles: hij ‘neemt’ in het begin de ene na de andere vrouw en probeert zo een tweede Olga te vinden. Vervolgens begint het bij het begin dat hij haar al liftend leert kennen. Deze auto rit loopt uit op een hevige vrijpartij. Als hij zijn broek weer wilt aantrekken blijft zijn penis vast zitten in de rits. Olga en Erik worden verliefd, en krijgen een auto ongeluk. Een paar maanden later zien ze elkaar weer en werd de liefde een feit en trekt ze bij hem in. We zien steeds hoe gelukkig hij is geweest met Olga. Het is een liefde die heel intens word beleefd is. Seks speelt daarbij een belangrijke rol. Soms heb je het idee dat ze de hele dag naakt liepen en elk moment aangrepen om ‘het’ weer te doen. Uit de fragmenten na het keerpunt blijkt dat alle andere vrouwen niet dat voor hem betekenen als wat Olga voor hem was geweest. Ondanks dat het er dan flink aan toe was gegaan, vooral op seksueel gebied. Een belangrijke factor in het mislopen van hun, aanvankelijk rooskleurig relatie, zijn denk ik de trauma’s van Olga. Ze heeft een grote angst om zwanger te worden en een afkeer voor kinderen. Er wordt in het boek niet echt gezegd dat Olga’s trauma’s de ondergang van het huwelijk zijn geweest, maar deze hebben er wel mee te maken gehad. Een andere belemmering in hun geluk is de seksuele bezetenheid van Erik. Hij was zo gek van haar dat het op een of andere manier gewoon niet goed kon gaan. Ze kan zich jaren lang hebben gevoeld als een mooi vogeltje in een gouden kooitje. Olga was alles voor hem. Allerlei kleine details worden er van haar beschreven. Ze zorgt voor inkomsten hoe klein die ook zijn. Ze houdt van dieren en niet van kinderen. Dit blijkt ook uit twee beelden die Erik gedurende deze periode maakt. Het eerste is een moeder met kind, waar over de wethouder zegt: ‘Het lijkt wel of ze angst voor het kind heeft:’ Het andere beeld is een vrouw met een kat op haar arm, waarvan men opmerkt: ‘Het lijkt wel of het haar kind is’. In beide gevallen heeft Olga uren lang model gestaan. Van het schaarse geld ging ze regelmatig naar jazzconcerten, ten koste van vlees bij het eten. Ook de vakanties waren heel somber : een tentje op Ameland, waar de liefde ook weer heel intens beleeft werd. De angst van Olga voor zwangerschap kwam door haar moeder die een borstamputatie had moeten ondergaan. Tegen Olga had zij gezegd dat het kwam door dat Olga haar borst had leeg gezogen. Een andere angst van Olga was kanker. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het moment dat zij wat roods in haar ontlasting ziet.

Het grote keerpunt in de relatie wordt volgens Erik geregisseerd door Olga’s moeder, waarvoor Erik altijd benden de stand was geweest. Na de dood van Olga’s vader is haar moeder constant aan het stoken. Ze zegt dat andere vriendinnen van Olga het beter hebben Door dit soort opmerking weet ze de twee uit elkaar te krijgen.. Uiteindelijk blijkt Olga niet ongevoelig voor materiële tekortkoming. Als haar moeder de perfecte man voor haar dochter denkt gevonden te hebben nodigt ze Olga uit om met haar en een aantal zakenrelaties uit eten te gaan. Tijdens dit etentje loopt Olga te flirten tot moeders groot genoegen maar tot ontzetting van Erik. Hij wordt er misselijk van en geeft midden aan tafel over. Op de terugweg van het toilet slaat hij uit woede Olga een blauw oog. Natuurlijk pikt zij dit niet en trekt ‘even’ bij haar moeder in. Bij haar moeder wordt ze zo gehersenspoeld door dat haar moeder slechte dingen over hem zegt en ze laat Olga en Erik niet met elkaar praten. Daardoor gaan ze definitief uit elkaar. Na een hoop tegenstribbelen van Erik zijn uiteindelijk de scheidingspapieren getekend. Hij schreef erop ‘wat je ook doet, ik blijf altijd van je houden’.

Na een jaar ontmoet hij Olga weer, bij de Bijenkorf. Ze heeft haar haar geblondeerd en ziet er slecht uit. Ze vertelt dat ze een kort een verhouding heeft gehad met de zakenrelatie en dat ze daarna is getrouwd geweest met een andere zakenrelatie. Van hem is ze zwanger geraakt, maar ze moest aan haar eierstokken geopereerd worden. Ook deze relatie is toen geëindigd. Olga en Erik houden contact en ze stelt hem voor aan een Amerikaan met wie ze wil trouwen. Na een jaar is ook de Amerikaan weer uit haar leven.

Tussen het reizen en alle relaties door blijven Erik en Olga contact houden doormiddel van kaartjes sturen en af en toe langs komen. Nadat haar laatste huwelijk kapot was gegaan zocht ze Erik weer op en haalde ze samen herinneringen op. Niet lang na dit bezoek, belde Olga’s moeder. Ze belde met het nieuws dat Olga met een hersentumor in het ziekenhuis lag en al een paar keer naar hem gevraagd had. Hij besloot haar te gaan opzoeken. Een paar keer in de week bezocht hij haar en las haar voor en bracht haar Turks fruit. Toen ze kaal werd kocht hij een rode pruik voor haar waar ze heel blij mee was. Na een halfjaar in het ziekenhuis te hebben gelegen overlijdt ze.

 Mening

 Het boek is een product uit de handen van Jan wolkers, dit boek kan gerekend worden tot één van de grootste Nederlands literaire schriften. Jan is bezig geweest met het boek in 1969 en 4 jaar daarna is het verfilmd door Paul Verhoeven. Uit Wolkers boeken is vaak makkelijk af te leiden dat hij van gereformeerde afkomst is. Dit kon je zien aan het feit dat er vaak Bijbelse elementen verwerkt waren in zijn boek. Jan had vooral veel aandacht gegeven aan onderwerpen zoals seksualiteit, lichamelijk verval en de dood. De boeken van Wolkers zijn sterk autobiografisch beschreven.  Hij was met het boek  verantwoordelijk voor veel opschudding in Nederland toen het uitgebracht was. De seksualiteit werd door hem in duidelijke woorden weer gegeven, dit was in de tijd van publicatie zeer schokkend. Voordat ik Turks Fruit begon te lezen had ik in de gaten dat het een boek was met veel seksuele elementen. De elementen ben ik dus ook tegengekomen, maar tegenwoordig worden deze niet meer als schokkend ervaren, althans door de meesten. Mijn verwachting van dit boek was hooggespannen. Het zou tenslotte toch niet voor niks een klassiek meesterstuk worden genoemd?

 Rommelig is een goed woord om het begin van het boek te beschrijven. van het ene punt werd zomaar weer naar het andere punt gesprongen. Dit zorgde ervoor dat het soms wat moeilijk te volgen was. het boek begon ik geleidelijk wat beter te snappen nadat ik de draad eenmaal te pakken had. Jan gebruikt in zijn boek een heel detaillistisch schrijfwijze , waardoor je de situatie in je hoofd heel goed kan nabootsen. in Turks Fruit kijk je als het ware door de ogen van de hoofdpersoon, doordat het verhaal ook in de ik-vorm geschreven is. De reacties van de hoofdpersoon zijn goed te begrijpen , omdat alles heel duidelijk vanuit zijn oogpunt beschreven wordt. Dit leidt er tot toe dat je de hoofdpersoon in de verloop van het verhaal beter leert kennen. De detaillistische schrijfwijze kent ook nadelen bijvoorbeeld worden te veel details verteld dat het saai wordt. Een onbelangrijke situatie wordt dan zo verteld , dat je de neiging krijgt om te staken met lezen.

Ondanks dat het soms saai was , vond ik dit een goed boek. Mijn verwachting over dit boek dat het een goed boek zou zijn, is waargemaakt. Het is me tevens opgevallen dat de situaties die Wolkers beschrijft soms nog steeds voorkomen , hoewel het boek meer dan 40 jaar geleden is geschreven. Dat is knap gedaan van hem. Het is dus vrijwel tijdloos geschreven, wat een belangrijk aspect is om het een klassiek meesterstuk te maken.

De titel komt maar 1 keer voor in het hele boek , net zoals de titel van elk hoofdstuk maar 1 keer in de tekst voorkwam. De titels die door hem zijn gekozen zijn knap gekozen. Ze zijn pakkend , en er gaat misschien maar 1 alinea over en het staat maximaal 1 keer letterlijk in de tekst. Jan heeft dit denk ik met opzet gedaan. Niet willekeurig , maar met een bijzondere precisie. Dit allemaal zorgt ervoor dat de lezer bij de tekst blijft en niet stopt met lezen.

Tegenwoordig wordt er naar seks heel anders gekeken dan 40 jaar geleden, het is dan ook niet bijzonder taalgebruik meer. De boeken die zo openlijk over seks praten kom je weinig tegen. Dit boek kan dan nog steeds zeer schokkend werken op sommige mensen.

Turks fruit was voor mij een goede keuze om te lezen. Voordat ik begon met lezen van het boek had ik een goed beeld en nu nog steeds dus de titel Klassiek Meesterwerk heeft het boek zeker wel verdiend. Dit boek kan ik iedereen aanraden om te lezen. Het boek is niet didactisch bedoeld, behalve voor mensen die interesse hebben om schrijver te worden,  maar door Turks Fruit krijgt de lezer wel een goed beeld over Wolkers. Er zijn dingen zoals het verhaal achter deze schrijver en zijn opvattingen over het leven en de dood zijn terug te vinden in dit meesterwerk. Kortom: zeker het lezen waard!